|
Bello
'Bello' is de bijnaam van stoomlocomotief NS 7742 die
sinds 1915 dienst doet op diverse trajecten in Nederland. De
locomotief is Nederlands enig bewaard gebleven lokaalspoorlocomotief
maar dankt haar bekendheid vooral aan de tramlijn Alkmaar – Bergen
aan Zee.
Bello werd in 1914 door de Berlijnse fabriek
Schwartzkopf geleverd aan de HIJSM en reed als locomotief 1046 vanaf
1915 op allerlei lokaalspoorlijnen zoals de zg. Haarlemmermeerlijnen,
de lijnen Dieren – Apeldoorn en Apeldoorn – Zwolle en lijnen van
de GOLS in Oost-Nederland. Standplaatsen van de lok waren in die
tijd onder andere Apeldoorn, Winterswijk, Neede, Doetinchem,
Uithoorn en Hattem. In 1921 werd de HSM 1046 vernummerd in NS 7742.
Op 2 juni 1927 was ze betrokken bij een cycloonramp. Op deze dag
stond ze voor onderhoud in de locloods in Neede toen het dak van de
loods in stortte en op de NS 7742 kwam. De loc werd in Wpc Haarlem
weer hersteld van haar schade. Vanaf 1932 werd ze ingezet op de
tramlijn Alkmaar – Bergen aan Zee, langs Koedijk en via Bergen. Na
31 augustus 1955 werd het traject gesloten door de NS, de dag nadat
de NS 7742 de afscheidsrit op de lijn gereden had.
In 1960 kwam Bello terug in Bergen en werd ze
midden in het dorp neergezet als monument. Stilstaan in weer en wind
bleek niet ten goede te komen aan de levensduur, en daarom werd in
1978 de locomotief voor het symbolische bedrag van ƒ 1,00 verkocht
aan de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. De restauratie duurde tot
1985. Op 3 april 1985 werd de nieuwgebouwde losse ketel
proefgestookt. Menige krant berichtte daarop, niet geheel correct,
"Bello weer onder stoom". Op 4 augustus reed de machine
voor het eerst weer op eigen kracht: de dag van het inrijden op het
emplacement. Op 6 augustus reed de locomotief haar eerste kilometers
op de lijn Hoorn – Medemblik, in een retourrit naar Wognum, met
aan boord onder andere een inspecteur van NS, die de lok goedkeurde
voor de dienst. Op 9 augustus, de eerste dag van het eerste 'Bello-festival',
werd de lok met een rit met genodigden feestelijk in gebruik
genomen. De SHM-leiding bleef dit echter beschouwen als één der
proefritten en de officiële indienststelling vond plaats op 26 juni
1986, door een gedeputeerde van de provincie Noord-Holland.
In de praktijk zet de SHM de lok vooral in
voor de dagelijkse middagtram in het hoogseizoen, met de Nederlandse
houten tramrijtuigen. In juli 2010 werd gevierd dat de locomotief
een totaal van 1.000.000 kilometer had afgelegd.
In mei 2014 heeft de 7742 een geheel nieuwe
schoorsteen gekregen, deze van Engelse makelij verving de oude
originele schoorsteen. Tevens is er een nieuwe keteldeur vervaardigd
die naar NS model is vervaardigd. Op zaterdag 13 september keerde
Bello nog eenmaal terug in Bergen ter gelegenheid van de
openmonumentendag 2014 met het thema Op Reis. De locomotief werd op
een dieplader naar het dorp vervoerd en stond ter bezichtiging op
het Plein.
|
